Οι γάτες έχουν «κατηγορηθεί» ιδιαίτερα για τη μετάδοση της τοξοπλάσμωσης στον άνθρωπο, για αποβολές στις γυναίκες και για γέννηση παιδιών με νοητική υστέριση.

Παρά το γεγονός πως η γάτα αποτελεί τον μοναδικό τελικό ξενιστή του Toxoplasma gondii δεν είναι καθόλου συχνή η μετάδοση του παρασίτου από τη γάτα προς τον άνθρωπο.

Ο πιο εύκολος τρόπος να κολλήσετε τοξοπλάσμωση από μία γάτα είναι να... τη φάτε ωμή ή μέτρια ψημένη, όπως διαβάζουμε στο vetmenow.gr!

Το παράσιτο

Η τοξοπλάσμωση προκαλείται από το Toxoplasma gondii, ένα μικροσκοπικό παράσιτο που ανήκει στην κατηγορία των πρωτοζώων.

Ο κύκλος ζωής του παρασίτου έχει μία αναπαραγωγική και μία μη αναπαραγωγική φάση. Η αναπαραγωγική φάση λαμβάνει μέρος μόνο στα κύτταρα του εντέρου της γάτας όπου παράγονται ωοκύστεις οι οποίες αποβάλλονται με τα κόπρανα στο περιβάλλον.

Κάθε γάτα μπορεί να μολυνθεί από το παράσιτο πολλές φορές αλλά θα αποβάλλει τις ωοκύστεις μόνο την πρώτη φορά που θα μολυνθεί. Η αποβολή των ωοκύστεων με τα κόπρανα διαρκεί από 2 έως 3 εβδομάδες.

Οι ωοκύστεις που βρίσκονται στα κόπρανα της γάτας είναι άωρες (μη μολύνουσες) και δεν μπορούν να μολύνουν τον άνθρωπο ή άλλο είδος ζώου παρά μόνο μετά από παρέλευση 1-5 ημερών.

Η μη αναπαραγωγική φάση του παρασίτου ξεκινά 1-5 ημέρες μετά από το πέρασμά του στα κόπρανα της γάτας. Σε αυτή τη μορφή είναι πολύ ανθεκτικό στις συνθήκες του περιβάλλοντος και μπορεί να επιβιώσει για περισσότερο από ένα χρόνο.

Όταν ένα ζώο ή ο άνθρωπος μολυνθούν με το παράσιτο από το στόμα, αυτό περνά από το έντερο στην κυκλοφορία του αίματος και πολλαπλασιάζεται μέσα στα κύτταρα.

Δύο εβδομάδες περίπου μετά τη μόλυνση το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται και σταματάει ο πολλαπλασιασμός του παρασίτου το οποίο παραμένει μέσα στα κύτταρα διαφόρων ιστών του σώματος (μύες, μυοκάρδιο, εγκέφαλος) σχηματίζοντας κύστεις. Σε αυτή την ανενεργή μορφή τα παράσιτα μπορεί να υπάρξουν για όλο το διάστημα ζωής του μολυσμένου ατόμου και να «ενεργοποιηθούν» πάλι όταν το ανοσοποιητικό σύστημα κατασταλεί. Τότε, πολλαπλασιάζονται και πάλι δημιουργώντας νέες κύστεις.

Ο μοναδικός τελικός ξενιστής του παρασίτου είναι η γάτα. Αυτό σημαίνει πως η αναπαραγωγική φάση της ζωής του λαμβάνει χώρα μόνο στη γάτα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης παράγονται οι άωρες ωοκύστεις (μη μολύνουσες) οι οποίες καθίστανται ώριμες (μολύνουσες) 1-5 ημέρες μετά την αποβολή τους στο περιβάλλον με τα κόπρανα.

Μετάδοση

Η μετάδοση του παρασίτου γίνεται από το στόμα με την κατάποση των ώριμων ωοκύστεων. Τα ζώα που βόσκουν όπως τα πρόβατα, τα γουρούνια, οι κατσίκες και οι αγελάδες μολύνονται καταπίνοντας μολυσμένη τροφή. Το κρέας τους μπορεί να μολύνει τον άνθρωπο και άλλα σαρκοφάγα όταν φαγωθεί χωρίς να έχει ψηθεί καλά.

Η βρώση μέτρια ψημένου ή ωμού κρέατος είναι η πιο συχνή αιτία μόλυνσης του ανθρώπου.

Όταν το μολυσμένο κρέας καταποθεί, το παράσιτο περνά από το έντερο στην κυκλοφορία του αίματος και από εκεί στους διάφορους ιστούς όπου και σχηματίζει κύστεις.

Ο άνθρωπος μπορεί να έρθει σε επαφή με το παράσιτο ερχόμενος σε επαφή με κόπρανα γάτας 1-5 ημέρες μετά την αποβολή τους. Τότε μπορεί να μολυνθεί εάν δεν πλύνει καλά τα χέρια του πριν το φαγητό ή αν εισπνεύσει μολυσμένη σκόνη από την άμμο της γάτας.

Η μόλυνση συχνά συμβαίνει με τη βρώση άπλυτων λαχανικών ή μολυσμένου νερού.

Ο άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί και μέσω του πλακούντα (συγγενής τοξοπλάσμωση) κυρίως άν η μητέρα μολυνθεί λίγο πρίν ή λίγο μετά τη σύλληψη του εμβρύου καθώς και με μετάγγιση μολυσμένου αίματος ή με μεταμόσχευση οργάνων.

Θυμηθείτε πως οι γάτες αποβάλλουν το παράσιτο μόνο μία φορά στη ζωή τους και η αποβολή διαρκεί 2-3 εβδομάδες.

Οι γάτες που συνήθως μολύνονται είναι νεαρής ηλικίας. Αν η γάτα σας δεν είχε τοξοπλάσμωση όταν την υιοθετήσατε και την ταΐζετε μόνο βιομηχανοποιημένη τροφή ή καλά μεγειρεμένο κρέας, τότε δεν μπορεί να κολλήσει τοξοπλάσμωση και να σας μεταφέρει το παράσιτο μέσω των κοπράνων της.

Αν κόλλησε τοξοπλάσμωση την ημέρα που την υιθετήσατε, τότε απέβαλε το παράσιτο τις πρώτες 2 – 3 εβδομάδες και δε θα το ξανααποβάλει ποτέ στη ζωή της.

Ο μοναδικός λόγος ανησυχίας για το έμβρυο είναι αν μείνατε έγκυος λίγο αφού υιθετήσατε νεαρό γατάκι ή αν η γάτα σας περιπλανιέται ελεύθερη εκτός σπιτιού ΚΑΙ εσείς έρχεστε σε επαφή με τα κόπρανά της, τα οποία παραμένουν στην αμμοδόχο για παραπάνω από μία ημέρα, πριν φάτε χωρίς να πλύνετε τα χέρια σας.

Το ακραίο αυτό σενάριο δε δικαιολογεί την προτροπή πολλών επαγγελματιών στο χώρο της υγείας να απομακρύνετε τη γάτα από το σπίτι αφού μείνατε έγκυος.

Το 30% – 50% του πληθυσμού της Γης υπολογίζεται πως έχει μολυνθεί από το T. gondii. Περίπου 60.000.000 κάτοικοι της Βορείου Αμερικής υπολογίζεται πως είναι μολυσμένοι αλλά το 80% – 90% αυτών δε θα εκδηλώσει πότε την ασθένεια όσο το ανοσοποιητικό τους σύστημα παραμένει υγιές.

Το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να κατασταλεί από ασθένειες όπως το HIV/AIDS, χημειοθεραπείες, θεραπεία με κορτιζόνη ή άλλα ανασοκατασταλτικά φάρμακα.

Η πιο σοβαρή μορφή τοξοπλάσμωσης είναι η συγγενής. Το τοξόπλασμα μολύνει το έμβρυο μέσω του πλακούντα. Τα αποτελέσματα της μόλυνσης είναι περισσότερο σοβαρά όταν αυτή συμβεί νωρίς στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα μολυσμένα μωρά είναι ασυμπτωματικά στη γέννα. Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια μετά.

Οι μητέρες οι οποίες έχουν μολυνθεί με το τοξόπλασμα πριν την εγκυμοσύνη και έχουν αναπτύξει αντισώματα είναι λιγότερο πιθανό να μολύνουν το έμβρυο από γυναίκες που δεν έχουν μολυνθεί και άρα δεν έχουν αντισώματα.

Προφύλαξη

Αν είστε σε εγκυμοσύνη μην απομακρύνετε τη γάτα σας αλλά δεν είναι και σοφό να υιοθετήσετε μικρής ηλικίας γατάκι καθώς σε αυτή την ηλικία συνήθως οι γάτες αποβάλλουν το παράσιτο αν είναι μολυσμένες.

Μην τρώτε ωμό ή μέτρια ψημένο κρέας. Η θερμοκρασία στο εσωτερικό του κρέατος πρέπει να φτάσει στους 70ο για τουλάχιστον 15 λεπτά ώστε να σκοτωθούν οι κύστεις. Δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των ειδικών για το κατά πόσο η κατάψυξη του κρέατος πριν τη βρώση μπορεί να σκοτώσει το παράσιτο.
Μην πίνετε απαστερίωτο γάλα. Οι ωοκύστεις κάποιες φορές μπορεί να περάσουν στο γάλα, κυρίως της κατσίκας.
Πλένετε καλά τα λαχανικά και μην τρώτε ωμά λαχανικά σε εστιατόρια αν δεν είστε σίγουροι πως έχουν πλυθεί καλά.

Μην πίνετε απεξέργαστο νερό από πηγές και ρυάκια
Πλύνετε τα χέρια σας και τις επιφάνειες κοπής κρέατος μετά από την επαφή με ωμό κρέας. Η πλύση πρέπει να γίνεται με ζεστό νερό και σαπούνι.
Φορέστε γάντια όταν φροντίζετε τον κήπο σας και πλύνετε τα χέρια σας όταν αφαιρέσετε τα γάντια
Μην αφήνετε τη γάτα σας να βγαίνει από το σπίτι, αποκλείωντας έτσι την επαφή της με πηγές μόλυνσης.

Πλένετε την αμμοδόχο της γάτας σας κάθε ημέρα. Θυμηθείτε πως χρειάζεται 1-5 ημέρες για να ωρημάσουν οι ωοκύστεις στα κόπρανα της γάτας.
Μην ταϊζετε τη γάτα ωμό ή μέτρια ψημένο κρέας
Φορέστε γάντια όταν χειρίζεστε την αμμοδόχο της γάτας σας και πλύντε τα χέρια σας αφού αφαιρέσετε τα γάντια.

Οι έγκυες γυναίκες ίσως να αισθάνονται πιο άνετα αν βάλουν κάποιον άλλο να καθαρίζει την αμμοδόχο της γάτας.

Source: tro-ma-ktiko.blogspot.gr