Το «εθνικό», αλλά παράλληλα και παραδοσιακό πιάτο για την ημέρα του Ευαγγελισμού είναι ο μπακαλιάρος με σκορδαλιά. Από εκκλησιαστικής άποψης μια από τις λίγες εξαιρέσεις που επιτρέπει η νηστεία είναι ανήμερα της γιορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, την ημέρα της 25ης Μαρτίου, με το έθιμο του μπακαλιάρου.

Η συγκεκριμένη γιορτή είναι αυτή που σπάει την πένθιμη ατμόσφαιρα της Σαρακοστής και είναι ιδιαίτερα σημαντική, μιας και είναι αφιερωμένη στην Παναγία, οπότε σύμφωνα με τα μοναχικά έθιμα, επιτρέπονται το ψάρι, το κρασί και το λάδι.

Όσον αφορά το έθιμο του μπακαλιάρου, που αποτελεί το τιμημένο έδεσμα της 25ης Μαρτίου, μιας ημέρας με διπλή σημασία για τους Έλληνες, μιας και ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, συμπίπτει από το 1838 και έπειτα με τον εορτασμό της Επανάστασης του 1821, η εξήγηση που υπάρχει είναι απλή και αφορά κυρίως την αδυναμία που είχαν οι κάτοικοι στις ενδότερες περιοχές της χώρας να προμηθεύονται φρέσκα ψάρια.

Και μπορεί ο μπακαλιάρος να μη συναντάται στα ελληνικά ύδατα, αφού ζει κυρίως στα νερά του βορειοανατολικού Ατλαντικού, το ότι παστώνεται όμως τον καθιστά αμέσως ένα τρόφιμο φθηνό και εύκολο στη συντήρηση.

Στην Ελλάδα ο μπακαλιάρος έφτασε κατά τον 15ο αιώνα και σχεδόν αμέσως έγινε το φαγητό της Εθνικής Επετείου, προφανώς με εξαίρεση τα νησιά της χώρας, τα οποία έχουν πρόσβαση σε φρέσκα ψάρια. Μιας όμως και τα φρέσκα ψάρια ήταν ένα είδος πολυτελείας για τους φτωχούς κατοίκους της ηπειρωτικής χώρας, ο μπακαλιάρος έγινε μια απλή λύση και ένα έθιμο που κρατά ακόμα και σήμερα.


Η μεγάλη θρεπτική αξία του μπακαλιάρου

Ο μπακαλιάρος είναι ένα ψάρι με μεγάλη θρεπτική αξία. Ας δούμε, λοιπόν, τα επιμέρους θρεπτικά συστατικά του. Είναι πλούσιος σε υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες, δηλαδή σε πρωτεΐνες που ο ανθρώπινος οργανισμός αξιοποιεί σε μεγαλύτερο βαθμό. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι είναι φτωχός σε λίπος, ενώ τα λιπαρά οξέα που περιέχει είναι κυρίως ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία συμβάλλουν στην καλή υγεία του οργανισμού, στην ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου και της καρδιάς. Παράλληλα, ο μπακαλιάρος περιέχει πληθώρα βιταμινών και πιο συγκεκριμένα τις λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D και Κ, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία των ματιών, των οστών και των μυών, καθώς και στην απορρόφηση σημαντικών για τον οργανισμό μετάλλων. Σημαντική επίσης είναι και η περιεκτικότητά του σε βιταμίνη Β12 , Κάλιο, Ασβέστιο, Σίδηρο, Μαγνήσιο, Φώσφορο και Νιασίνη.


Η εκλεκτή σκορδαλιά

Φυσικά, την ημέρα αυτή ο μπακαλιάρος συνδέεται αναπόσπαστα με τη σκορδαλιά. Η σκορδαλιά παρασκευασμένη από πατάτα ή ψωμί αποτελεί, σε συνδυασμό με το ψάρι, ένα πλήρες και θρεπτικό γεύμα κι αυτό γιατί αφού έχουμε προσλάβει τις πρωτεΐνες από το ψάρι, συμπληρώνουμε το γεύμα με άμυλο από την πατάτα ή το ψωμί.

Οι πατάτες, πιο συγκεκριμένα, περιέχουν φυτικές ίνες, βιταμίνη C και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Το σημαντικότερο για την πατάτα είναι η μεγάλη περιεκτικότητά της σε κάλιο, το οποίο συμβάλλει σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού όπως η ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών του σώματος και η καλή λειτουργία των μυών.

Ένα από τα σημαντικότερα συστατικά της σκορδαλιάς, όπως υποδηλώνει και το όνομά της, είναι το σκόρδο, που έχει πολλές και σημαντικές ιδιότητες. Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, προστατεύοντας έτσι τον οργανισμό από οξειδωτικές βλάβες και την πρόωρη γήρανση. Ακόμα, έρευνες έχουν δείξει ότι σχετίζεται με την πρόληψη του καρκίνου, με την προαγωγή της καλής υγείας της καρδιάς και την προστασία του οργανισμό από κρυολογήματα, ιώσεις και μικροβιακές λοιμώξεις.

Tip: Για να αυξήσετε τη θρεπτική αξία της σκορδαλιάς προσθέστε σε αυτή καρύδια, τα οποία είναι πλούσια σε ω-6 λιπαρά οξέα, βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές στερόλες. Ας μην ξεχνάμε όμως, ότι σημαντικό συστατικό κατά τη διαδικασία παρασκευής της σκορδαλιάς είναι και το ελαιόλαδο, του οποίου η δράση, ως γνωστόν, είναι πολύ ευεργετική για την υγεία της καρδιάς.


Πιάτο με πολλές θερμίδες

Πέρα όμως από τη θρεπτική αξία και τα οφέλη που περιγράψαμε, ας μην ξεχνάμε και τις θερμίδες. Τα 120γρ μπακαλιάρου αποδίδουν 200-250 θερμίδες. Αυτό το οποίο όμως αυξάνει το θερμιδικό περιεχόμενο του γεύματος είναι το τηγάνισμα. Υπολογίζεται ότι μια μικρή μερίδα τηγανιτού μπακαλιάρου ξεπερνάει τις 400 θερμίδες. Ακόμα, ας μην ξεχνάμε ότι το τηγάνισμα είναι υπεύθυνο για την καταστροφή πολλών θρεπτικών συστατικών. Επιλέξτε, λοιπόν, το μπακαλιάρο ψητό στο φούρνο ή στον ατμό. Επιπρόσθετα, ο μπακαλιάρος ως ψάρι είναι πλούσιος σε αλάτι, ενώ όταν προτιμάται παστός η περιεκτικότητα σε αλάτι εκτοξεύεται. Για το λόγο αυτό προτιμήστε έιτε φρέσκο φιλέτο είτε ξαρμυρίστε τον πάρα πολύ καλά.

Σχετικά, τώρα, με τη σκορδαλιά, το θερμιδικό της περιεχόμενο εξαρτάται από την περιεκτικότητά της σε ψωμί ή πατάτα, καρύδια και ελαιόλαδο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι 1 κουταλιά της σούπας σκορδαλιά αποδίδει περίπου 100 θερμίδες.

Συνολικά, λοιπόν, ένα γεύμα το οποίο αποτελείται από μία μικρή μερίδα τηγανητού μπακαλιάρου, σκορδαλιά, ψωμί, σαλάτα και κρασί μπορεί να ξεπεράσει τις 800 θερμίδες. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα τιμήσουμε τις παραδόσεις μας μιας και πρόκειται για 1-2 ημέρες το χρόνο, ωστόσο ας είμαστε προσεκτικοί στη μαγειρική παρασκευή που θα επιλέξουμε καθώς και στην ποσότητα που θα καταναλώσουμε.

Source: [Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]