Η υποχώρηση μπροστά σε κινδύνους που ξεπερνούν τις δυνάμεις μας αποτελεί αναγκαία ενστικτώδης πράξη για τη διασφάλιση της ακεραιότητάς μας, η οποία βασίζεται σε ψυχοσυναισθηματικές αιτίες. Η τάση φυγής από ανεπιθύμητες ή επικίνδυνες καταστάσεις ή πρόσωπα αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί μια αρχέγονη και συγχρόνως χρήσιμη γνώση και ικανότητα του ανθρώπου για την επιβίωσή του από την παλαιολιθική εποχή, που είχε να αντιμετωπίσει ισχυρότερα και μεγαλύτερα ζώα από αυτόν στην καθημερινότητά του.

Βέβαια, πλέον, ο άνθρωπος του σύγχρονου πολιτισμού δεν έχει να αντιμετωπίσει άμεσους κινδύνους της σωματικής του ακεραιότητας. Όμως, οι τάσεις φυγής συνεχίζουν να τον διακατέχουν και, πολλές φορές, σε μεγαλύτερο βαθμό. Σε σημείο, μάλιστα, που να αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για τη λειτουργικότητά του. Δηλαδή αντί να συνδράμουν θετικά (καθώς για αυτό τον λόγο εμφανίστηκαν εξαρχής), δυσχεραίνουν τη ζωή του σε σημείο ψυχολογικής παράλυσης.

Όλοι κάποια στιγμή έχουμε νιώσει την ανάγκη να δραπετεύσουμε από τη σκληρή πραγματικότητα που ζούμε, να τα παρατήσουμε όλα και απλώς να φύγουμε. Πόσες φορές έχετε ξυπνήσει σκεπτόμενοι ότι θέλετε να τα παρατήσετε όλα; Αλλά μετά από λίγο ανασυγκροτείτε τις σκέψεις σας αντιλαμβανόμενοι ότι αυτό δεν θα ωφελήσει πουθενά, οπότε οπλίζεστε με θάρρος και ελπίδα για να αντιμετωπίσετε τη σκληρή πραγματικότητα. Όμως, δεν μπορούν όλοι να το κάνουν αυτό. Για κάποιους ανθρώπους η μόνιμη λύση στα προβλήματά τους είναι η φυγή, είτε από ψυχική αδυναμία είτε επειδή δεν διατίθενται να μπουν στη δύσκολη διαδικασία να παλέψουν για την επίλυση του εκάστοτε προβλήματος. Οι άνθρωποι αυτοί χαρακτηρίζονται από το γεγονός ότι στην πρώτη «στραβή» ψάχνουν τρόπο διαφυγής.

Υπάρχουν, βέβαια, και αυτοί που λόγω του ανικανοποίητου που νιώθουν, φεύγουν για να αναζητήσουν την ψυχική τους ολοκλήρωση και να εκτονώσουν την καταπίεση που νιώθουν. Για αυτούς αποτελεί τρόπος ζωής σε σημείο αναγκαιότητας.

Γιατί μας πιάνουν τάσεις φυγής;
Όλοι, λοιπόν, διακατεχόμαστε από τάσεις φυγής, και αναγνωρίζουμε σχεδόν πάντα τον λόγο αυτών, καθώς, επίσης, αναγνωρίζουμε ότι πρόκειται για ενστικτώδης άμυνα του εαυτού μας. Το θέμα είναι κατά πόσο είναι ωφέλιμο να χρησιμοποιούμε συχνά αυτή την άμυνα. Διότι, η φυγή δεν αποτελεί λύση των προβλημάτων και όταν κάποιος συνεχώς “τρέπεται σε φυγή” όταν συναντά δυσκολίες, το μόνο που καταφέρνει είναι να δυσχεραίνει τόσο τη ζωή του (επαγγελματική και προσωπική), όσο και τις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Καθώς, κανένας δεν επιθυμεί να έχει οποιοδήποτε είδους σχέσεις με έναν ευθυνόφοβο ή “φυγόπονο”.

Πότε οι τάσεις φυγής αποτελούν παθολογία;

Αυτό που διαφοροποιεί την υγιή από την παθολογική «τάση φυγής» σχετίζεται τόσο με την ισχύ του κινδύνου που διατρέχει το άτομο όσο και με τη συχνότητα με την οποία επιλέγει τη φυγή από την αντιμετώπιση ανεπιθύμητων πρόσωπων ή καταστάσεων. Υπάρχουν άτομα για τα οποία η τάση φυγής αποτελεί τον μοναδικό τρόπο αντιμετώπισης της πραγματικότητας, καθώς και των συναισθηματικών δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίζουν. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας συμπεριφοράς είναι η απομόνωσή τους και η δημιουργία συναισθημάτων μοναξιάς. Δεν αποστασιοποιούνται μόνο από στενάχωρες και άβολες καταστάσεις και προβλήματα, που είναι το επιθυμητό για αυτούς. Σε βάθος χρόνου αυτή η συμπεριφορά τούς απομακρύνει από συναισθήματα και καταστάσεις χαράς, γεγονός που στοιχειοθετεί την ψυχοπαθολογική κατάσταση, η οποία χρήζει βοήθειας από ένα ειδικό.

Γιατί μας πιάνουν τάσεις φυγήςΣυμπερασματικά, καταλήγουμε ότι θα πρέπει να μελετάμε σοβαρά κάθε περίπτωση που μας αγχώνει, πιέζει, στεναχωρεί, πριν αποχωρήσουμε από αυτήν. Η σημερινή γενιά κατηγορείται κατά κόρων ότι έχει την τάση να αποφεύγει τις όποιες δυσκολίες αντί να τις αντιμετωπίζει, και ότι για αυτό ευθύνεται κυρίως η διαπαιδαγώγησή τους. Η ζωή δεν ήταν και ούτε πρόκειται ποτέ να είναι εύκολη και συνεχώς ευχάριστη. Πολλές είναι οι φορές που θα χρειαστεί να οπλιστούμε με επιμονή και υπομονή για να «βγάλουμε τη μέρα».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα θα μπορούσε να αποτελεί μία στρεσογόνα και, ίσως, λίγο δυσάρεστη εργασία (κάτι που, μάλλον, αποτελεί πραγματικότητα για τον περισσότερο κόσμο πλέον). Πριν πάρουμε την απόφαση να παραιτηθούμε, θα πρέπει πρώτα να βεβαιωθούμε ότι δώσαμε τον απαραίτητο χρόνο προσαρμογής και υπομονής και ότι δοκιμάσαμε διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης. Ή το πότε πρέπει να αποχωρούμε από μία σχέση ή έναν γάμο αποτελεί, επίσης, εξαιρετικό παράδειγμα. Διότι, πολλές φορές τα προβλήματα της καθημερινότητας ενός ζευγαριού είναι αυτά που ωθούν σε φυγή τον έναν ή και τους δύο. Πρόκειται, και πάλι για ένα δίλημμα, όπου θα ήταν ωφέλιμο το ζευγάρι να προσπαθήσει σωστά και ειλικρινά (ίσως μέχρι εξαντλήσεως) να βρει λύσεις.

Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι θα υπομένει κάποιος την αυθαίρετη εξουσία ενός εργοδότη, ή την άσχημη συμπεριφορά ενός συντρόφου. Σε τέτοιου είδους περιπτώσεις οι τάσεις φυγής ενδείκνυνται και πρέπει να ακολουθηθούν.

 [Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

 [Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]