Αλλαγές στο μοντέλο διακυβέρνησης, τις τεχνολογίες που ελέγχουν τη διακίνηση των δεδομένων και στον τρόπο δικτύωσης ολόκληρων κρατών.

Μια χιονοστιβάδα αλλαγών σχεδιάζεται ως απάντηση στη… χιονοστιβάδα αποκαλύψεων σχετικά με τις μαζικές παρακολουθήσεις χρηστών του Ιντερνετ, κυρίως από την αμερικανική NSA αλλά και από άλλες μυστικές υπηρεσίες. Προερχόμενες από οργανισμούς που δημιούργησαν το Ιντερνετ, παρόχους ή εθνικές κυβερνήσεις, οι αλλαγές αυτές αφορούν κάθε πτυχή λειτουργίας του Διαδικτύου – από το μοντέλο διακυβέρνησής του και τις τεχνολογίες που ελέγχουν τη διακίνηση των δεδομένων, μέχρι τον τρόπο δικτύωσης ολόκληρων κρατών. Κάθε μία στοχεύει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στον παγκόσμιο ιστό, χωρίς ωστόσο σε όλες τις περιπτώσεις οι αναλυτές να συμφωνούν για την αποτελεσματικότητά της.

Το γεγονός ότι το Διαδίκτυο μπορεί και πρέπει να γίνει πιο ασφαλές ήταν το θέμα της επίσημης ομιλίας που έδωσε στο Μπαλί στα τέλη Οκτωβρίου ο Jari Arkko, επικεφαλής του τεχνικού οργανισμού Internet Engineering Task Force (IETF). Υπεύθυνος για τα πρωτόκολλα που κάνουν το Ιντερνετ να λειτουργεί, ο IETF έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει αντίμετρα για τις ηλεκτρονικές παρακολουθήσεις, σύμφωνα με τον Arkko. Παρόλο που ακόμη δεν έχουν συγκεκριμενοποιηθεί οι τεχνικές λύσεις, στην ομιλία του ο επικεφαλής του οργανισμού δεν έκρυψε ότι η βασική επιδίωξη είναι να κρυπτογραφείται ό,τι κυκλοφορεί στον παγκόσμιο ιστό, κάτι που σήμερα συμβαίνει μόνο σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, όπως στις online τραπεζικές συναλλαγές.

Ακόμη κι αν είναι αμφίβολο πως με την καθολική κρυπτογράφηση θα δοθεί οριστικό τέλος στις «στοχευμένες» παρακολουθήσεις, θα γίνει εξαιρετικά πιο δύσκολη η μαζική καταγραφή δεδομένων. «Σε μια τέτοια περίπτωση, οποιαδήποτε μυστική υπηρεσία θα χρειάζεται πολύ πιο εξελιγμένες υποδομές και χρόνο, αν θέλει να “κατασκοπεύσει” εκατομμύρια χρήστες», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Παύλος Σπυράκης, καθηγητής Πληροφορικής στο Πολυτεχνείο της Πάτρας. Στο ίδιο μήκος κύματος με όλους σχεδόν τους ειδικούς, ο καθηγητής υποστηρίζει ότι η ιδέα είναι εφικτή τεχνολογικά, σημειώνοντας ωστόσο πως ο οργανισμός μπορεί μόνο να προτείνει, και όχι να επιβάλει, τη χρήση των προτύπων και των πρωτοκόλλων που θα αναπτύξει γι’ αυτό τον σκοπό.

Για τη διάδοση αυτών των τεχνολογιών, πάντως, ο IETF είναι βέβαιο πως θα βρει συμμάχους τους φορείς που «κυβερνούν» το Διαδίκτυο – ανάμεσά τους, τον ICANN και τον IANA, οι οποίοι εποπτεύουν τα θέματα ονοματοδοσίας στον παγκόσμιο ιστό. Μέσω των δύο αυτών φορέων, που εποπτεύονται από το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου, θεωρείται πως οι ΗΠΑ διατηρούν υπό την ηγεμονία τους το Ιντερνετ. Ωστόσο, αυτό φαίνεται πως πρόκειται να αλλάξει, καθώς οι επικεφαλής τους, μαζί με τον IETF και οργανώσεις όπως η Κοινοπραξία του Παγκόσμιου Ιστού (W3C), υπέγραψαν πρόσφατα μια διακήρυξη, καταδικάζοντας τη δράση της NSA και ζητώντας ο ICANN και ο IANA να περάσουν υπό διεθνή έλεγχο.

Μάλιστα, για να κάνει ακόμη πιο ξεκάθαρη τη στρατηγική χειραφέτησης από τις ΗΠΑ, ο διευθυντής του ICANN συναντήθηκε με την πρόεδρο της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ, η οποία όχι μόνο έχει εκφράσει δημόσια τη δυσαρέσκειά της για τις αμερικανικές παρακολουθήσεις, αλλά και σχεδιάζει συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπισή τους. Το πιο ακραίο είναι η πόντιση ενός καλωδίου οπτικών ινών που θα συνδέει τη Βραζιλία απευθείας με την Ευρώπη, παρακάμπτοντας τις ΗΠΑ. «Πέρα από επίδειξη ισχύος, νομίζω ότι δεν μπορεί να προστατεύσει τους Βραζιλιάνους πολίτες, αφού η NSA μπορεί να κατασκοπεύει δίκτυα και εκτός ΗΠΑ», επισημαίνει ο κ. Σπυράκης.

Περισσότερο διχασμένες είναι οι εκτιμήσεις για το νομοσχέδιο που προωθεί η Ρούσεφ, σύμφωνα με το οποίο οι ξένοι ιντερνετικοί κολοσσοί όπως η Google και το Facebook θα υποχρεωθούν να φυλάσσουν τις πληροφορίες των Βραζιλιάνων χρηστών σε εγχώρια κέντρα δεδομένων. «Σίγουρα η τοπική αποθήκευση των δεδομένων είναι ένα θέμα που θα συζητηθεί ευρέως το επόμενο διάστημα, ακόμη και στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Νομίζω όμως ότι, εκτός από οικονομικό κόστος που έχει αυτό το σενάριο, θα ήταν πολύ λιγότερο πετυχημένο από την ισχυρή κρυπτογράφηση», επισημαίνει ο επιστήμονας.

Μια πιο μετριοπαθή εκδοχή «γερμανικού Ιντερνετ» κατέθεσε πριν από λίγες ημέρες η Deutsche Telekom, η οποία πρότεινε να συνεργαστεί με τους υπόλοιπους παρόχους ώστε, στις περιπτώσεις επικοινωνίας Γερμανών πολιτών, τα δεδομένα να διακινούνται μόνο μέσω σέρβερ εντός της χώρας.

Δισταγμός για το «νέφος»

Η υπονόμευση της εμπιστοσύνης στο Ιντερνετ εκτιμάται ότι θα κάνει αρκετές επιχειρήσεις ακόμη πιο διστακτικές στο να αξιοποιήσουν τις αμερικανικές υπηρεσίες «υπολογιστικού νέφους» (cloud computing), για την αποθήκευση των δεδομένων τους online. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ιδρύματος Information Technology & Innovation Foundation, η απώλεια εσόδων μπορεί να φτάσει και τα 35 δισ. δολάρια για τις εταιρείες του κλάδου στις ΗΠΑ. Παράλληλα, αρκετοί απλοί χρήστες δείχνουν πιο ευαισθητοποιημένοι σε θέματα ασφάλειας, με ορισμένους να στρέφονται σε συστήματα που εξασφαλίζουν ανωνυμία στον παγκόσμιο ιστό, όπως το λογισμικό Tor. «Αν και οι περισσότεροι από τους πολίτες και τις εταιρείες μάλλον δεν έχουν κάτι πραγματικά ευαίσθητο να κρύψουν, αντιδρούν με αυτό τον τρόπο επειδή αισθάνονται πως παραβιάζονται τα δικαιώματά τους» τονίζει ο κ. Παύλος Σπυράκης καθηγητής Πληροφορικής στο Πολυτεχνείο Πατρών. Σε αυτή την ανάγκη θέλουν να απαντήσουν διάφορες συσκευές και υπηρεσίες που βρίσκονται στα σκαριά και υπόσχονται προστασία στις παρακολουθήσεις. Ετσι, ο John McAfee, ιδρυτής της ομώνυμης εταιρείας, σχεδιάζει να κυκλοφορήσει το «D-Central», ένα γκάτζετ 100 δολαρίων για «έξυπνες» συσκευές «που δεν θα επιτρέπει στις μυστικές υπηρεσίες να εντοπίζουν την ταυτότητα του χρήστη και την τοποθεσία του». Επίσης, οι υπηρεσίες email Lavabit και Silent Circle ετοιμάζουν το Dark Mail Alliance, μια υπηρεσία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου «απόρθητη» από τη NSA. «Αν και υπάρχουν τεχνικές που ενδεχομένως να κάνουν τέτοιες λύσεις πιο ασφαλείς, το βέβαιο είναι καμία δεν θα μπορεί να εγγυηθεί 100% προστασία», καταλήγει ο κ. Σπυράκης.

Source: [Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]